Radyo: Kulağa Küpe Olan İcat

Haberleşmeyi sağlayan en önemli icatlardan biri. 1800'li yıllarda önce telgrafın, daha sonra telefonun bulunuşuyla anlık haberleşme ve sesli haberleşme noktasında büyük adımlar atılmıştı ve çok büyük bir olaydı. Ancak haberleşmeyi birden çok kişiyle aynı anda yapabilme fikri, bir milat sayılacaktı.

Guglielmo Marconi, havadan mesaj gönderebilmek için çalışmalar yapıyordu. Yaptığı icat uzak yerlere sesi gönderebilmeyi olanaklı kılıyordu, telsiz uzak yerlere de ses gönderebiliyordu. Marconi, Heinrich Hertz'in bulduğu elektrik kıvılcımlı jeneratörü kullanıyordu. Jeneratörün yaydığı dalgalar Edouard Branly'nin icat ettiği bir alıcı tarafından yakalanıyor, alıcı da bu radyo dalgalarını elektrik akımına dönüştürüyordu. Tam bir takım çalışması!

Marconi yılmadı, hızını aldı; 1894'te oda içine gönderilen radyo sinyalleriyle çalan bir elektrikli zil yaptı, bir kez daha test başarıyla sonuçlandı. 1902 yılında ise bu radyo dalgaları 4800 km'lik Atlas Okyanusu'nu aştı, Abd'ye ulaştı ve İngiltere-Abd arasında ilk radyo mesajı gönderilmiş oldu. Ancak ilk anlaşılır radyo mesajını gönderebilen Alexander Popov oldu. Ah, oldu mu şimdi Marconi!

Dünyada ilk radyo yayını 1902 yılında amerika'da başladı. 1922 yılında ise bugün hala dünyanın en bilinir radyolarından biri olan BBC Radyo Londra'da yayınına başladı.

Lee De Forest ve Edwin Howard Armstrong 1947 yılında radyo teknolojisinde devrim sayılabilecek büyük değişiklikler yaptılar. Tüpler ve devreler kullanarak radyoyu geliştirdiler; özellikle transistorun icadı bu noktada devrim sayılıyor.

1926 yılında dünyada 123 radyo istasyonu bulunuyor ve radyo haberciliği giderek gelişiyordu. Türkiye de bu gelişmeleri yakından takip ediyordu. 1926 yılında İstanbul ve Ankara'da iki telsiz-telefon istasyonu kurma çalışmalarına başlandı. Aynı yıl içinde deneme yayınları yapıldı. 6 mayıs 1927 günü Eşref Şefik Bey mikrofonun başına geçti, "Alo, alo, muhterem samiin. Burası İstanbul telsiz telefonu" anonsunu yaptı. Böylece Türkiye'deki ilk radyo yayını İstanbul'da başlamış oldu. 1928 yılında da Ankara'da ilk stüdyo açıldı.

Trt, 1 mayıs 1964 günü yayınına başladı. İlk programlı radyo yayını 1965 yılında gerçekleşti, haber saatinde bütün stüdyolar ankara stüdyosuna bağlanıyordu.

Bugün radyoculukta dünyanın ve Türkiye'nin geldiği nokta yukarıda yazanlarla kıyaslanınca bir asırlık fark anlaşılıyor. Bugün radyolar uluslararası radyo,ulusal radyo, bölgesel radyo, yerel radyo ve ticari radyo şeklinde kategorilere ayrılıyor; sermayesi ve gücü olan herkes radyo istasyonu kurup yayın yapabiliyor. Bir de ek kategori olarak bizim internet radyomuz, Deü Sözlük Radyo'muz var ki; bugün o büyük makinelerin bulunduğu stüdyolara gerek kalmadan evimizde, pijamalarımızla yayın yapabiliyoruz. Gelinen nokta gerçekten büyüleyici.

Radyo yayını yapmak da büyüleyici, stüdyoya girmek, kulaklığı takmak, makineleri yönetmek, yayına bağlanmak, evinde, işyerinde, arabasında sizi dinleyen insanlara bir şeyler anlatmak gerçekten büyüleyici. Ne güzel ki, bugün teknoloji sayesinde bu hazzı birçoğumuz yaşayabiliyoruz, keyfini çıkartıyoruz. O yüzden yaşasın teknoloji, yaşasın radyolar, yaşasın Deü Sözlük Radyo!